Ortodontik tedavi, dişlerin pozisyonunu düzeltme amacıyla yapılan hem estetik hem de fonksiyonel nedenlerle tercih edilen bir tedavi şeklidir.
Bazı durumlarda çene ve dişler düzgün olarak gelişemezler. Bu da düzgün olarak sıralanmamış, karşı çenedeki dişlerle iyi uyumda olmayan ilişkiye neden olur.
Ortodontik tedaviyi gerçekleştirmenin esas olarak üç temel nedeni vardır:
- Dişlerin görünümünü iyileştirmek
- Dişlerin çiğneme fonksiyonunu düzeltmek
- Dişlerin ve diş etinin uzun vadede sağlığını korumak
Dişlerin Görünümü
Ortodontik tedavilerin çoğunun yapılmasının ana nedeni şüphesiz dişlerin görünümünü iyileştirmektir. Bunu önemsiz bir ihtiyaç olarak göz ardı etmek cazip gelse de kötü bir diş görünümünün çocuklar üzerinde derin bir psikososyal etkiye sahip olabileceğine şüphe yoktur.
Çiğneme Fonksiyonu
Düzgün kapanmayan dişler yemek yemeyi zorlaştırabilir ve temporomandibular eklem (TME) fonksiyon bozukluğuna zemin hazırlayabilir.
Diş Sağlığı
Şaşırtıcı bir şekilde diş düzensizliği ile diş çürüğü veya periodontal hastalık arasında güçlü bir ilişki yoktur. Çürüğün etiyolojisinde dişlerin dizilişinden ziyade beslenme faktörlerinin çok daha önemli olduğu görülmektedir. Her ne kadar düz dişlerin temizlenmesi çarpık olanlara göre daha kolay olsa da hasta motivasyonu ve ağız hijyeni diş eti iltihabının önlenmesinde en önemli faktör olarak görülmektedir. Dişlerin kötü fırçalanması durumunda dişler ne kadar düzgün olursa olsun periodontal hastalıklar gelişebilmektedir.
Ortodontik Tedavi Yöntemleri
Ortodontik tedavide en sık kullanılan yöntem, dişlerin üzerine yerleştirilen braketler ve teller ile yapılan sabit apareylerdir. Braketler, dişlerin üstüne yapıştırılan küçük metal veya seramik parçalardır. Bu braketlere takılan teller ise, dişlerin hareketini kontrol etmek için kullanılır. Sabit apareyler, dişlerin düzgün bir hizada durmasını sağlar ve çapraşıklıkları düzeltir. Ortodontik tedavi süreci, hastanın durumuna göre değişiklik gösterebilir. Bazı hastaların tedavisi 1-2 yıl sürebilirken, bazıları için bu süre daha uzun olabilir. Tedavinin ilk aşamasında, dişlerin üzerine braketler yapıştırılır ve teller yerleştirilir. Daha sonra, braketler ve teller düzenli aralıklarla ayarlanır ve dişlerin hareketi kontrol edilir. Tedavinin sonunda, dişlerin düzgün bir şekilde durması sağlanır ve braketler ile teller çıkarılır.
Günümüzde ortodontik tedavi için estetik seçenekler arasında seramik braketler, lingual braketler ve şeffaf plak tedavisi bulunmaktadır. Şeffaf plaklar, geleneksel sabit ortodontik tedavilerin dezavantajlarını ortadan kaldırmak amacıyla alternatif olarak geliştirilmiş sistemlerdir. Özellikle bireylerin estetik arayışını karşılamak konusunda ön plana çıkarken, kullanım kolaylığı, hasta konforu, sosyal alanda kabul edilebilirliği ve oral hijyenin kolay sağlanması gibi avantajları sayesinde hastalar tarafından tercih edilebilirliği artmaktadır. Ortodontik tedavi, sağlıklı bir gülüş elde etmek için önemli bir adımdır. Dişlerin düzensiz durduğu durumlarda hem diş sağlığı hem de genel sağlık sorunları ortaya çıkabilir.
